Co powoduje wysokie pH wody w akwarium i jak je skutecznie obniżyć?

Wysokie pH w akwarium — kiedy staje się problemem?

Wysoki parametr pH wody w akwarium zaczyna stanowić problem w momencie, kiedy przekracza on zdrową granicę dla ryb lub innych stworzeń żyjących w zbiorniku. Prawidłowy odczyn pH będzie się różnił w każdym akwarium, wszystko będzie zależeć od obsady znajdującej się w naszym zbiorniku.

Zły stan wody w akwariach może powodować szereg problemów, takich jak: podwyższony stres, choroby (choroba zasadowa), a nawet śmierć. Dlatego należy często wykonywać testy, obserwować i kontrolować parametry wody w akwarium, a w razie potrzeby, szybko reagować.

Dlaczego mam wysokie pH wody?

Problem z poziomem pH wody jest częstym przypadkiem w akwarystyce i zależy od wielu czynników. Czasami ciężko dokładnie określić przyczynę zmian parametrów. Na całe szczęście, nauka i wiedza na temat akwarystyki ciągle się rozwijają i już teraz możemy podać sprawdzone przyczyny i rozwiązania.

Oto kilka przyczyn, które mogą wpływać na zmianę pH:

1. Elementy dekoracji

Elementy dekoracji takie jak: kamienie, skały i muszle, które są bogate w wapń, mogą zwiększyć pH. Warto na samym początku je wyciągnąć i sprawdzić, czy pojawią się jakieś zmiany.

2. Twarda woda

Jeżeli używasz wody z kranu, może się okazać, że twardość wody w akwarium jest zbyt wysoka. To znaczy, że posiada wysokie ilości minerałów takich jak wapń i magnez. Warto wtedy rozważyć zastosowanie AF Water Conditioner. Jest to preparat do uzdatniania wody wodociągowej z dodatkiem witamin i koloidu ochronnego, błyskawicznie przygotowuje wodę do bezpośredniego użycia w akwarium, przy okazji pozbywając się niebezpiecznego dla ryb chloru.

3. Za duża ilość roślin

Rośliny w akwarium nie powodują wzrostu pH, chyba że jest ich zbyt wiele. Wtedy podczas fotosyntezy pobierają dużą ilość CO2, który z kolei zakwasza wodę. Zalecane jest wtedy usunięcie części roślin i tak jak w przypadku elementów dekoracyjnych — obserwować zmiany.

4. Źle dobrane podłoże

Z reguły podłoża są neutralne, natomiast przy używaniu piasków lub żwirków trzeba sprawdzić, z czego są zrobione, np. jeżeli są wykonane z marmuru, mogą podnosić twardość i pH wody. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku piasku aragonitowego. 

Polecamy korzystać z gotowych substratów np. AF Natural Substrate, który świetnie się sprawdzi w akwariach słodkowodnych. Nie tylko zakwasza, ale dodatkowo uwalnia niezbędne w akwarium minerały.

Jak obniżyć pH wody w akwarium?

Na samym początku musisz sprawdzić aktualny poziom pH w swoim akwarium, możesz to zrobić, np. używając testów kropelkowych lub testów paskowych.

Jeżeli masz ten etap już za sobą i poziom pH jest wyższy od tego, jaki potrzebują zwierzęta żyjące w zbiorniku, aby były bezpieczne, zdrowe i mogły się rozwijać, to nie panikuj, przygotowaliśmy kilka sposobów na obniżenie odczynu wody.

Oczywiście, najlepiej zacząć od naturalnych sposobów. Dozowanie produktów chemicznych jest skuteczne, ale trzeba robić to z dużą odpowiedzialnością, precyzją oraz stosować się do zaleceń na etykietach, aby nie zaszkodzić życiu w akwarium.

1. Podmiana wody

Walkę z wysokim pH powinniśmy rozpocząć od podmiany wody. Jest to najprostszy sposób na obniżenie tego parametru. Oczywiście sposób ten zadziała pod warunkiem, że woda, którą zamierzasz dolać do zbiornika, ma kwaśniejszy odczyn od wody w zbiorniku.

2. Torf

Kolejna, bardzo bezpieczna i naturalna metoda, aby obniżyć pH w akwarium, to dodanie do niego torfu.  Uwolni on kwas garbnikowy i galusowy, które z kolei zajmą się wodorowęglanami, co doprowadzi do obniżenia twardości wody i pH.

Dodanie torfu do akwarium powinieneś zacząć od wrzucenia małych kawałków do filtra oraz ciągłego kontrolowania pH i dodania więcej, jeśli będzie taka potrzeba. Pamiętaj, aby ta metoda zadziałała, torf musi zostać we filtrze. Nie wyciągaj go.

Niestety, ten sposób ma jedną wadę. Po dodaniu woda może zmienić kolor na krótki czas, aczkolwiek są akwaryści, którym ten efekt się bardzo podoba.

3. Korzenie i drewna akwariowe

Jest wiele rodzajów drewna i korzeni, które są używane w akwarium. Najpopularniejsze z nich to m.in. korzeń mangrowca, Red Moor Wood, Opuva, Winewood, a także drewno Mopani.

Jest to jeden z najbardziej efektywnych sposobów na powolne zakwaszenie wody, przez co ryby nie są narażone na stres. Podobnie jak przy poprzedniej metodzie, możliwe jest zabarwienie wody, ale jest to naturalny proces, który nie skrzywdzi roślin i ryb.

4. Migdałecznik morski (Terminalia catappa)

Jest to roślina, a dokładniej liście, które poza właściwościami obniżającymi pH wody akwariowej, dodatkowo mają antybakteryjne właściwości. Wpływa to pozytywnie na odporność ryb. Kolejnym atutem używania tych liści jest to, że powstanie specjalna ściółka na dnie zbiornika, w której wiele ryb lubi żerować lub się ukrywać.

Dobrymi alternatywami dla migdałecznika są szyszki olchy oraz liście dębu.

5. Odwrócona osmoza (RO)

Nazywana także procesem dejonizacji. Proces ten pozwala uzyskać wodę oczyszczoną prawie całkowicie z zanieczyszczeń i minerałów, a pH ustabilizować na poziomie 7.0, co oznacza, że jest całkowicie neutralna, a wszystko to dzięki membranowym filtrze.

Jest to proces oczyszczania wody, dzięki, któremu akwaryści nie będą mieli problemu z przebarwieniem wody. Warto także wspomnieć, że filtracja tym sposobem, pomoże w obniżeniu kH i gH (twardość ogólna i twardość węglanowa).

Największą wadą tego rozwiązania jest cena, taki sprzęt akwarystyczny z najniższej półki kosztuje nawet kilkaset złotych.

6. Reaktory CO2

Jest to sposób, który bardzo dobrze działa w akwariach, które posiadają dużą obsadę roślin. Dwutlenek węgla jest niezbędny, aby rośliny mogły przeprowadzać fotosyntezę i zdrowo rosnąć. Dodatkowo CO2 ma kwaśny odczyn, przez co obniża wartość pH.

Warto także zainwestować w czujniki CO2 i tlenu, aby kontrolować ich ilość w wodzie.

7. Środki chemiczne

To rozwiązanie powinno być ostatecznością, zawsze jest lepiej zaczynać od naturalnych sposobów i działać zgodnie z naturą. Tak jak wspomnieliśmy wyżej, stosowanie preparatów akwarystycznych do obniżenia pH często jest bardziej skomplikowane, niż mogłoby się wydawać.

Trzeba pamiętać także, że (często, ale nie zawsze) środki chemiczne nie usuwają źródła problemów, tylko tymczasowo redukują pH. Dużym plusem natomiast jest to, że działają natychmiast lub w bardzo krótkim czasie po dozowaniu.

Jak szybko zredukować pH w zbiorniku — czy to możliwe?

Szybkie obniżenie pH wody jest jak najbardziej możliwe. Najefektywniej w tej sytuacji sprawdzą się wspomniane wcześniej środki chemiczne przeznaczone do akwarium. Miejmy jednak na uwadze, że takie skoki pH mogą wyrządzić wiele szkody organizmom tam żyjącym. Przed użyciem takich preparatów należy dokładnie przebadać swoją wodę i najlepiej skontaktować się z doświadczonym akwarystą.

Jakie są różnice w obniżaniu pH w akwarium morskim, a słodkowodnym?

Główną różnicą w sposobach redukowania pH w tych typach akwariów jest to, że w akwariach morskich, raczej nie skorzystamy z możliwości użycia takich rzeczy jak: korzenie, liście, drewna akwariowe. Warto też wspomnieć o preparatach i podłożach. Niektóre z nich dedykowane są specjalnie do wody słodkiej, a inne do wody morskiej i nie należy stosować ich odwrotnie. Natomiast takie sposoby jak: reaktory CO2, filtr odwróconej osmozy czy podmiana wody sprawdzą się równie dobrze w obu przypadkach.

Najczęściej zadawane pytania